Điều hòa nhiệt độ đã thay đổi thế giới như thế nào?

Hãy tưởng tượng bạn có thể điều khiển thời tiết: Chỉ cần với một nút bấm mà muốn nóng thì nóng, muốn lạnh thì lạnh. Đấy, chỉ một phát minh mà có quyền lực lớn lao như thế, còn gì khác ngoài điều hòa nhiệt độ.

Ứng dụng của thiết bị này quả thật rất lớn. Chẳng còn tình trạng nóng nực hay những con đường đầy băng tuyết. Các sa mạc cũng trở nên xanh tươi hơn và mùa màng không còn thất bát. Còn gì có thể mang đến những thay đổi kỳ diệu đó hơn là một chiếc điều hòa nhiệt độ?

Trên thực tế, biến đổi khí hậu đã khiến các nhà phát minh tìm mọi cách để chống lại khí hậu; như phun axit sulphuric vào tầng khí quyển, hoặc rắc vôi sống xuống đại dương. Chúng ta gần như có thể kiểm soát được khí hậu, hoặc chí ít là ở trong nhà. 

Cuộc sống của chúng ta sẽ thế nào nếu không có điều hòa nhiệt độ.

Từ khi con người phát minh ra điều hòa nhiệt độ, cuộc sống của con người đã có những thay đổi bất ngờ. Kể từ khi tổ tiên con người có thể nắm giữ được lửa, con người đã biết cách làm ấm. Tuy nhiên, để làm mát thì cũng là giải pháp nan giải. Hoàng đế Roman Elagabalus từng bắt những nô lệ mang tuyết từ núi và chất thành đống trong vườn; khi gió thổi sẽ mang theo hơi lạnh vào trong nhà. 

Vấn đề độ ẩm

Không cần phải nói, đây không hẳn là một giải pháp có thể áp dụng được trên quy mô toàn cầu. Ít nhất, phải đến tận thế kỷ 19, khi doanh nhân người Boston, Frederic Tudor đã nghĩ ra một cách khá giống cách hoàng đế Roman từng làm.

Ông lấy những khối băng từ hồ New England vào mùa đông, phủ mùn cưa lên và chuyển về nhà. Cách này đã được nhiều người học theo và cho đến khi những chiếc máy làm băng nhân tạo được phát minh, tình trạng "đói băng" xảy ra thường xuyên tại vùng New England.  

Người đi khai thác băng để dùng trong hè.

Điều hòa nhiệt độ được phát minh từ năm 1902. Tuy nhiên ban đầu, nó không phải để thỏa cơn nóng của con người. 

Công ty in Sackett & Wilhelms tại New York gặp vấn đề với độ ẩm cao trong không khí dẫn đến chất lượng ảnh in kém. Thông thường, mỗi tờ giấy phải được in 4 lần với 4 màu khác nhau. Nếu độ ẩm thay đổi giữa mỗi lần in, màu sẽ không có chất lượng tốt. Nhà in sau đó đã hỏi công ty nhiệt Buffalo Forge xem họ có giải pháp gì chống ẩm không. 

Một kĩ sư trẻ tên Willis Carrier đã phát hiện ra rằng tuần hoàn khí qua các lõi đã được làm lạnh bởi khí amonia nén có thể giữ độ ẩm liên tục ở mức 55%. Có được phát minh đó, nhà in đã thực sự giải quyết được vấn đề. 

Willis Carrier - nhà phát minh ra điều hòa nhiệt độ.

Những lợi ích không ai ngờ

Buffalo Forge sau đó đã bán phát minh của Willis Carrier. Vấn đề độ ẩm không chỉ ảnh hưởng đển ngành in mà còn trong nhiều ngành công nghiệp khác. Các công ty ban đầu chỉ quan tâm tới vấn đề nhiệt độ và độ ẩm gây ảnh hưởng đến chất lượng hàng hóa chứ không ngó ngàng gì tới vấn đề nóng bức của công nhân.

Tuy nhiên đến năm 1906, Carrier nhận ra tiềm năng của thiết bị này để làm mát các tòa nhà công cộng như rạp hát. Đó là một giải pháp mang tính thời đại. Trước đây, các nhà hát thường phải đóng cửa vào mùa hè: không có gió, những cơ thể mướt mát chen chúc trong rạp hát.

Thiết bị thay đổi thời tiết của Willis Carrier đã thực sự có nhiều ứng dụng trong cuộc sống. Rạp hát đầu tiên được lắp điều hòa nhiệt độ vào năm 1920 và sau đó, nó đã mang đến nhiều thay đổi đáng kể trong ngành công nghiệp phim.

Nhu cầu điều hòa nhiệt độ ngày càng tăng trên toàn thế giới.

Công nghệ thay đổi cuộc sống toàn diện

Nếu bạn đã quá quen thuộc với các bộ phim bom tấn mùa hè thì hãy biết ơn đến Carrier; bởi trước đó mùa hè chẳng ai xem phim cả. Các trung tâm thương mại cũng vậy; nếu không có điều hòa nhiệt độ thì chẳng có trung tâm thương mại nào cả.

Điều hòa nhiệt độ đã trở thành một thứ vượt xa ngoài một sự tiện ích. Đó là cuộc chuyển hóa công nghệ mang tính cách mạng và mang đến những ảnh hưởng vượt bậc cho cuộc sống của người dân. 

Máy tính sẽ hỏng nếu nó quá nóng hoặc quá ẩm; chính vì thế điều hòa nhiệt độ giúp làm mát máy chủ. Hơn nữa, nếu các nhà máy không thể kiểm soát được chất lượng không khí, chắc chắn việc sản xuất chip silicon sẽ không thành công.

Những chuyến tàu điện ngầm được trang bị điều hòa nhiệt độ.

Điều hòa nhiệt độ cũng đem đến cuộc cách mạng trong ngành kiến trúc, xây dựng. 

Trước đây, để làm mát một căn nhà trong thời tiết nóng bức, người ta phải xây tường dày, trên cao, ban công, sân trước và cửa sổ hướng gió. Trước khi có điều hòa nhiệt độ, các tòa nhà chọc trời không khác gì một cái lò hun người. 

Điều hòa cũng thay đổi cơ cấu dân số. Các thành phố như Dubai hay Singapore không thể tồn tại được nếu không có điều hòa. Rồi kinh tế cũng phát triển vượt bậc. Trung Quốc nhanh chóng trở thành một cường quốc và số điều hòa tại các thành phố lớn vươn lên từ dưới 1/10 đến 2/3 các hộ gia đình. Tại các nước như Ấn Độ, Brazil hay Indonesia, thị trường điều hòa nhiệt độ cũng phát triển vượt bậc. Chỉ trong vòng vài chục năm, điều hòa nhiệt độ đã thay đổi cả thế giới. 

Tỷ lệ sống sót của thai nhi cao hơn; tù nhân không bạo động hơn, điểm số của sinh viên cũng tốt hơn khi thời tiết mát mẻ, năng suất lao động tăng lên vượt bậc... Theo các nhà nghiên cứu, năng suất lao động của con người đạt đỉnh từ 18 đến 22 độ C. Quả thật, điều hòa nhiệt độ đã ảnh hưởng đến tất cả khía cạnh của cuộc sống con người.